Uzun süren eğitim sürecinin sonunda, kişilerin sahip oldukları donanımla ilgili bir işe sahip olma serüvenleri başlar. Bu serüvenin başlangıcı ise mülakatlar sayesinde gerçekleşir. Hemen her türlü iş kolunda çalışacak personelin seçimi yapılan mülakatlarla belirlenir. Mülakatların içeriği, mülakat yapılan firmanın misyonuna ve çalışma alanına göre değişkenlik gösterir.
Mülakat kısaca, iş
başvurusu yapılan firma içinde yapılan iş öncesi görüşme şeklinde ifade
edilebilir. Bu iş görüşmesinin başlıca amaçları arasında çalışacağınız firmanın
sizi tanıyarak donanımınız hakkında bir fikre sahip olabilmesi vardır. Bununla
birlikte mülakatlar sizinle birlikte aynı pozisyona başvuru yapan kişiler
arasından sıyrılmanızı sağlar. Bir bakıma rakiplerin elenmesi de mülakat
sayesinde gerçekleşir.
MÜLAKAT NASIL YAPILIR?
Mülakat, iş için başvuran adayın eğitim geçmişinin, talep ettiği çalışma koşullarının, tecrübelerinin, sahip olduğu iş ahlakının, bilgi birikiminin ve bundan sonraki hedeflerinin konuşulması ile gerçekleştirilir. Bu konuşma sırasında adayın karakteri de gözlemlenir. Çalışma ortamına uygun mu veya bu pozisyon için mentâl sağlığı el verişli mi gibi soruların yanıtları mülakatta aranır.
Aday ile yapılan bu iş görüşmesinin ardından, alınan her cevap firma yetkilisi ya da insan kaynakları tarafından değerlendirilerek adayın bu iş için doğru kişi olup olmadığına karar verilir. Eğer karşılıklı olarak bir anlaşmaya varılabilirse işe alım gerçekleşir.
MÜLAKAT TÜRLERİ NELERDİR?
Mülakatlar, her iş kolu için aynı şekilde gerçekleştirilemeyeceğinden pek çok farkı türe sahiptir. Bazı iş kollarının mülakatları, işe yönelik uygulamalı bir biçimde olurken kimisinin mülakatları stres yöntemine dayalı şekilde gerçekleştirilir. Bununla birlikte bazı mülakatlar soru-cevap şeklinde stabil bir seyirde ilerlerken kimi firmalar için işe alım mülakatlarında bu yeterli olmayabilir. İşte bu yüzden mülakatların pek çok farklı türü vardır.
Başlıca kullanılan mülakat türleri:
1. Yapılandırılmış Mülakat: Bu mülakat türü adayın elinde hazır
olarak verilmiş soruların bulunduğu bir kağıdın olması ile gerçekleştirilir.
Öncesinde bir hazırlık söz konusudur. Sadece spesifik soruların seçilerek kağıda
geçirilmesi mülakat öncesinde yapılan bir işlemdir. Aday görüşme için
geldiğinde zaten hazır olan soruları cevaplayarak mülakatı elindeki kağıt
sayesinde yönlendirir.
2. Yapılandırılmamış
Mülakat: Sınırları belirlenmemiş ve öncesinde herhangi bir hazırlığın
bulunmadığı mülakat türüdür. Aday iş görüşmesi için geldiğinde serbestçe
kendini tanıtır ve işe alımı gerçekleştirecek firmanın o an sormuş olduğu
soruları cevaplayarak mülakatı gerçekleştirir.
3. Panel Mülakat:
Bu mülakat türünün diğerlerinden farkı tek bir yetkili ile görüşülmemesidir. Bu
mülakat türü genellikle kamu alanlarında tercih edilir. Mülakat için gelen her
bir aday, boş pozisyonu için başvuru yaptığı firmanın üç-beş yetkilisi ile
konuşur. Mülakatı gerçekleştiren yetkililer arasında insan kaynakları
yöneticisi, departman yöneticisi ve departman çalışanları bulunur. Bu mülakat
türünde her bir yetkili bir rolü üstlenir. Görüşmeler sırasında aday için her
biri farklı kişiliklere sahip en az 3 yetkili ile görüşülmesi sağlanmış olur.
Panel Mülakat sisteminin en avantajlı yönü işe alım işlemlerinin oy birliğince
bir uzlaşmaya gidilerek gerçekleştiriliyor olmasıdır. Daha adaletli bir karar
verilmesinde etkilidir.
4. Stres Mülakatı:
Adayların duygularının ne kadarını kontrol altına alabildiklerinin
gözlemlendiği mülakat türüdür. Duygusal gerginlik anında adayın nasıl tepkiler
vereceğini tespit edebilmek için mülakatı gerçekleştiren görüşmeci ani tavır ve
davranışlar sergileyerek zaman zaman da küçümseyici tavırlara bürünerek adayı
sınar. Adayın stres altında verdiği her tepki değerlendirilmek üzere
kaydedilir.
5. Grup Mülakatı:
Bu mülakatların asıl amacı liderlik, uyum sağlama,hitabet,çözüm odaklı yaklaşım
ve iyi insan ilişkileri gibi özellikleri taşıyan adayların ayırt edilebilmesini
sağlamaktır. Bu mülakat genel hatları ile iş görüşmesine çağırılan bir grup
kişiye tartışmaları için bir konu verilmesi ile gerçekleştirilir. Adaylar
verilen konuyu tartışırlarken değerlendirmeyi yapacak olan yetkili kişi araya
hiç girmeden sadece gözlem yapar. Bunun sonucunda belli bir karara vararak işe
alımı gerçekleştirir.
6. Telefon Mülakatı
7. Video Konferans Mülakatı
MÜLAKAT TEKNİKLERİ NELERDİR?
Boş pozisyonu için iş başvurusunda bulunulan firmanın mülakatına gitmeden önce bilinmesi ve
uygulanması gereken bazı mülakat teknikleri mevcuttur. Bu teknikler:
l Mülakatına girilecek
firmanın neden tercih edildiğini belirlemek,
l Detaylı bir özgeçmiş hazırlamak,
portfolyo sunmak,
l Görüşme yapılacak firmanın
sahip olduğu konumu, mülakat öncesinde öğrenmek,
l Görüşmeye zamanında gitmek,
l Uygun bir kıyafet ile
mülakata gitmek,
l Sorulması
beklenen sorulara öncesinde hazırlanmak
olarak sıralanır. Gelmesi beklenen soruların tahminin
yapabilmek ve öncesinde hazırlığını gerçekleştirebilmek adına başlıca mülakat
sorularını bilmekte fayda vardır.
MÜLAKATIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Mülakat, sadece başvurulan firmanın/kurumun adayı tanıması için yapılan görüşe değildir. Unutulmamalıdır ki mülakat adayın da iş başvurusu yaptığı kurumu tanıması amacını da içerir. Bu yüzden mülakatta sorular tek taraflı değildir. Aday çalışma talebinde bulunduğu kurumu sorular sorarak tanıyabilir.
Mülakatların herkese eşit şekilde yapılması gerekmektedir. Görüşmeye gelen her adaya sorulan soruların aynı olması önemlidir. Tercih edilen mülakat türünün de her aday için aynı olması gerekir.
ONLİNE İNGİLİZCE MÜLAKAT NEDİR?
Uluslararası firma veya kurumlara iş başvurusu yapıldığında, yurt dışı şubesinde çalışılması söz konusu olduğunda ya da İngilizce seviyesinin ileri düzeyde olmasının önemli bir koşul olduğu iş koluna başvuru yapılıyorsa mülakat İngilizce olarak gerçekleştirilir. Bu mülakat için yapılacak görüşme eğer iki farklı ülkede yaşayan insan arasında gerçekleştirilecekse bu tarz durumlarda online İngilizce mülakatlar tercih edilir. Genellikle görüntülü konuşma şeklinde çeşitli platformlar üzerinden online İngilizce mülakatlar yapılır.